آموزش زنان: بزرگترین آموزش در افغانستان داستان موفقیت بیش از دو دهه
و اکنون در معرض خطر است

در سال 2020 ،شمسیه علیزاده، دختر معدنچی زغال سنگ از کابل، باالترین نمره را در میان 000،170 دانشجو در کنکور سراسری
ساالنه کسب کرد.در یک کشوری پر از اخبار تلخ، خبر موفقیت علیزاده باعث خوشحالی بسیاری شد.
موفقیت علیزاده در زمان مهمی به دست آمد چون حکومت کشور مشغول گفتگو با طالبان در مورد توافق صلح احتمالی در دوحه بود.
موفقیت او باعث شد . برنامه های خبری و پخش در رسانه های اجتماعی مانند آتش سوزی. مقامات دولتی،
جامعه مدنی ، روزنامه نگاران و کاربران رسانههای اجتماعی موفقیت او را به شدت پوشش داده و آن را در جایگاه خود قرار دادند
به عنوان بخشی از استدالل برای طالبان که حقوق زنان و مشارکت فعال آنها مهم است و زنان باید مورد توجه قرار گیرند و حقوق آنها
جدی گرفته شود. طالبان از سال 1996 به دختران اجازه نداد به مدرسه بروند یا به بسیاری از زنان اجازه ندادند که تحت حاکمیت آنها
کار کنند تا 2021
مدتهاست که آموزش به عنوان نمونه درخشان بازسازی افغانستان مطرح شده است. از سال 2001 ،پس از سرنگونی طالبان، جامعه
جهانی میلیاردها دالر در بخش معارف افغانستان سرمایه گذاری کرد.
در طول دو دهه گذشته، زنان افغان فرصت های زیادی برای بهبود زندگی خود داشتند در بسیاری از زمینه ها، از جمله آموزش و
، دختران تقریبا 38 درصد – 8.3 میلیون داتشجو درکشور را تشکیل می دادند ً پرورش. تا سال 2018
در مقایسه تنها 5000 دختر افغان در سال 2021 در مدارس ثبت نام کرد ه بودند
در طی دو دهه گذشته نه تنها ثبت نام دختران در مدارس افزیش یافت بلکه حضور زنان در آموزش عالی نیز افزیش یافته
مجموعه داده های امتحان ورودی را که بنامی کانکور افغانستان یاد میکند . نشان میدهد که طی 20 سال گدشته شرکت کننده گان زن
در امتحان کانکور بتدریج افزیش یافته است که امار از مجموعه داده های کانکور نیز پایداری را نشان میدهد
اختالف جنسیتی گسترده در آموزش عالی . لیکن افزایش پیوسته مشارکت زنان در امتحان امیدوار کننده به نظر می رسید.
بر اساس آمار وزارت تحصیالت عالی
نابرابری جنسیتی در ثبت نام آموزش عالی به دانشگاه های افغانستان در طول زمان به نفع دانشجویان دختر کاهش یافت
به عنوان مثال، تنها 1000 شرکت کننده زن در امتحان کانکور سال 2003 وجود داشت در حالیکه این تعداد در سال 2013 به باالترین حد خود – 78000 – رسید

همانطور که در شکل نشان میدهد تعداد اشتراک کننده گان مرد در امتحان کانکور همیشه از اشترک کننده گان زن در سطح ملی بیشت
بوده اما این مورد در برخی از والیات افغانستان درست نیست به عنوان مثال، هرات شاهد این بوده که تعداد اشتراک کننده گان زن در
امتحان بیشتر ازتعداد اشترک کننده گان مرد میرسد .این تغیر مشارکت در یک جامعه سنتی که در ان موانع فراوانی وجود دارد وجود اموزش برای زنان فوق العاده است. بر اساس مجموعه داده های کانکور از اداره امتحان سراسری )NEXA،)
در والیت هرات اشتراک دانش آموزان دختر در امتحان ورود سراسری 44 درصد در مقایسه با 56 درصد برای دانش آموزان پسر
در سال 2008 بود. با این حال، نابرابری جنسیتی به تدریج کاهش یافت. ارقام مربوط به سال 2019 نشان می دهد
که اشتراک زنان در امتحان کانکور هرات به 53 در صد افزایش یافته ، در حالی که برای پسران 42 درصد کاهش یافته
بنابراین والیت هرات یک داستان موفقیت واقعی برای تحصیل زنان در افغانستان است . در جامعه افغانی ، نقض کردن این اختالف
های جنسیتی بسیار قابل توجه است شاهکار بی سابقه اما این دستاوردها اکنون در معرض خطر هستند. حتی قبل از فروپاشی حکومت افغانستان در اواسط ماه اسد )اگست(  بسیاری از گزارش های نشان دهنده این بود که  سیستم اموزشی افغانستان به دلیل فقر، ناامنی و کمبو د سرمایه گذاری در زیر بناه و کارمندان امورش دیده به عقب لغریده و افزیش  میابد  طی چند ساله گدشته .

 با بدتر شدن اوضاع امنیتی کشور دولت افغانستان بودجه های بیشتری را برای بخش ها امنیت و دفاع اختصاص داده است سال گذشته وزارت تحصیالت عالی از طریقی ک مقام رسمی این موضوع را ابالغ کرد نامه ای به تمام دانشگاه های دولتی در سراسر کشور که دولت به آن نیاز دارد 10 میلیون دالر از بودجه انکشافی این وزارت خارج میشود تا به بخش ها دفاعی و امنیتی اختصاص یابد سالهاست که بخش آموزش به دلیل چالشهای امنیتی فلج شده است. و به نظر می رسد که چالش ها، پس از تسلط طالبان، با شکست های ایدئولوژیک جایگزین شده است. رهبران طالبان در والیت هرات به نهادهای دولتی و خصوصی دستور داده که به اموزش مشترک دختران و پسران در صتف های درسی اجازه نمیدهد رهبران طالبان استدالل کردند که هیچ جایگزینی برای حفظ آموزش مشترک دختران و پسران وجود ندارد. رهبران طالبان همچنین استدالل کردند که معلمان مرد نمی توانند در صنف های زنانه تدریس کنند. در حال حاضر تحصیالت عالی با کمبود شدید زنان اعضای هیأت علمی مواجه است . و کمبود زیربناه برای پذیرش دانشجویان دختر و پسر در صنف های کامال مجزا در حکومت قبلی افغانستان خشونت و بی ثباتی مانع بسیاری از زنان و دختران از دسترسی به مدارس و مکتبها شد اما اکنون با مقایسه طرزبرخورد رهبران طالبان نسبت تحصیل زنان که بشدت به ثبت نام انها باالی فرصت های موفقعیت دانش اموزان دختر تاثیر دارد NEXA نتایج امتحان سراسری ساالنه سال 2021 را در 25 اگوست اعالم کرد یک دانش آموز مجددا 20 ساله دختر بنامی سلگی” باران” از کابل در امتحان که مجموع 179930 شرکت کننده داشته در صدر ً کانکور قرار گرفت. در یک کنایه عمیق، اسم سلگی یک اسم پشتو است نامی که در زبان انگلیسی بنامی گریه است